Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών στην Ιταλία κάνουν αληθινούς τους χειρότερους φόβους του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι. Μετά την εκπαραθύρωση με συνοπτικές διαδικασίες του προηγούμενου δημάρχου της Ρώμης (και εσωκομματικού αντιπάλου του Ρέντσι) από το ίδιο του το κόμμα και τα σκάνδαλα του οργανωμένου εγκλήματος στην πόλη, οι εκλογείς της πρωτεύουσας εγκαταλείπουν το Δημοκρατικό Κόμμα και στρέφονται στο Κίνημα 5 Αστέρων, που πετυχαίνει την μεγαλύτερη πολιτική νίκη του, μέχρι στιγμής, κερδίζοντας τον πρώτο γύρο με ποσοστό 35%. Ο υποψήφιος του Δ.Κ, Τζακέττι (24%), όχι μόνο δεν αποτέλεσε απειλή για την Βιρτζίνια Ράτζι, την υποψήφια του Γκρίλο, αλλά κινδύνεψε να μην καταφέρει ούτε καν να περάσει στο δεύτερο γύρο, όπου με δυσκολία επιβλήθηκε της ακροδεξιάς Τζόρτζια Μελόνι (20%).
Ήττα της δεξιάςΗ δεξιά υπέστη με την σειρά της μια σκληρή ήττα σε αυτές τις εκλογές, όπου μόνο ο Γκρίλο μπορεί να πανηγυρίζει. Οι «δοκιμές λεπενικής δεξίας», που εγκαινιάστηκαν στην πρωτεύουσα με την συμμαχία μεταξύ της Μελόνι και της ξενοφοβικής Λέγκα του Βορρά, είχαν στόχο να αποδείξουν ότι και στην Ιταλία, όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης, η ακροδεξιά μπορεί να μπει σε τροχιά εθνικής διακυβέρνησης. Η αποτυχία να περάσει η Μελόνι στο δεύτερο γύρο αποδεικνύει αντίθετα πως η ιταλική δεξιά δεν μπορεί ακόμα να απεξαρτηθεί από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ο πρώην πρωθυπουργός, παρά το χαμηλό 10% που πέτυχε ο υποψήφιος της Φόρτσα Ιτάλια στη Ρώμη, μοιάζει απαραίτητος για να φτάσει η δεξιά σε πλειοψηφικά ποσοστά.
Στο Μιλάνο, όπου η δεξιά κατέβηκε ενωμένη, ο Στέφανο Παρίζι περνάει στο δεύτερο γύρο με 40%, ενώ ο υποψήφιος του Ρέντσι, Τζιουζέπε Σάλα, είναι μόλις μια ποσοστιαία μονάδα μπροστά, στο 41%, αφήνοντας κάθε ενδεχόμενο ανοιχτό για την επόμενη Κυριακή.
Μετατόπιση ψηφοφόρωνΗ τελευταία ελπίδα του Ρέντσι για την καθαρή επικράτηση ενός υποψηφίου του, στο δήμο του Τορίνο, συνετρίβη στις κάλπες παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις: το ποσοστό του Πιέρο Φασίνο καταγράφηκε στο 41%, πολύ χαμηλότερα από τις δημοσκοπήσεις. Κυρίως όμως οι Πέντε Αστέρες πέτυχαν ένα απρόσμενο αποτέλεσμα, που είχε διαφύγει κάθε πρόβλεψης, χάρη στην Κιάρα Απεντίνο που έφτασε το 30% και διατηρεί προσδοκίες, έστω και ισχνές, ακόμη και για επικράτηση στο δεύτερο γύρο.
Αυτό όμως που φάνηκε ξεκάθαρα στο Τορίνο ήταν οι μετατόπιση πολλών ψηφοφόρων του Δ.Κ. προς το Κίνημα 5 Αστέρων και αντίστοιχα μεγάλου ποσοστού κεντροδεξιών ψηφοφόρων προς το Δ.Κ.
Η ριζοσπαστική αριστεράΗ μεγαλύτερη επιτυχία της ριζοσπαστικής αριστεράς ενσαρκώνεται και πάλι από την ιδιότυπη περίπτωση του νυν δημάρχου της Νάπολης Λουίτζι ντε Ματζίστρις, ο οποίος, κρατώντας μια ξεκάθαρη στάση αντιπαράθεσης με το Δημοκρατικό Κόμμα και πατώντας στην εξαιρετική δουλειά της περασμένης πενταετίας, πέτυχε το εντυπωσιακό ποσοστό του 42% και την σχεδόν σίγουρη επανεκλογή του στο δεύτερο γύρο ενάντια στον υποψήφιο της κεντροδεξιάς Λετιέρι (24%). Και στη Νάπολη η ήττα για τον Ρέντσι είναι ολοκληρωτική: η υποψήφιά του Βαλέρια Βαλέντε συγκεντρώνει μόλις το 21%, παρά την συμμαχία με την δεξιά του Βερντίνι και τις φημολογούμενες προσπάθειες εξαγοράς ψήφων. Μάλιστα, ο Ρέντσι δηλώνει ότι θα θέσει την τοπική οργάνωση του Δ.Κ. υπό επιτροπεία.
Στην υπόλοιπη Ιταλία η ριζοσπαστική αριστερά πληρώνει την επιλογή που έκανε να υποδεχτεί στους κόλπους της τα στελέχη της πρώην ηγεσίας του Δημοκρατικού Κόμματος, τα οποία, αφού εκτοπίστηκαν από τον Ρέντσι, ήταν σε αναζήτηση πολιτικής στέγης. Η δυσπιστία της βάσης απέναντι στους νεοφερμένους και τα κίνητρά τους μεταφράστηκε και εκλογικά: στο Τορίνο και το Μιλάνο οι υποψήφιοι της αριστεράς είδαν τα πολύ καλά ποσοστά που είχε πετύχει η Λίστα Τσίπρα στις ευρωεκλογές του 2014 στις δύο πόλεις να πέφτουν από το 6,5 στο 3,5, ενώ ακόμα και στην κόκκινη Μπολόνια, παρά το πολύ καλό 7%, η σύγκριση είναι αρνητική και σε σχέση με τις ευρωεκλογές (9%), αλλά και με το ποσοστό που πέτυχε η SEL στις προηγούμενες δημοτικές (10%). Ο ίδιος ο Στέφανο Φασίνα, από τους ηγέτες του κόμματος της Ιταλικής Αριστεράς (και πρώην στέλεχος των κυβερνήσεων εθνικής ενότητας) που είχε θέσει την υποψηφιότητα του για τον δήμο της Ρώμης, περιορίστηκε στο 4,5%. Επρόκειτο δυστυχώς για τον μόνο υποψήφιο της πρωτεύουσας που είχε θέσει στο κέντρο της προεκλογικής του εκστρατείας τα θέματα κοινωνικής ανισότητας.
Καταστροφή για τον ΡέντσιΟ Ρέντσι αναγκάστηκε να παραδεχθεί την καταστροφική τροπή που είχαν γι’ αυτόν οι δημοτικές εκλογές και εξέφρασε την πρόθεση να ανασυντάξει το κόμμα του. Φαίνεται όμως ότι οι πολιτικές επιλογές των δύο χρόνων τις κυβέρνησής του έχουν δυσαρεστήσει το εκλογικό σώμα. Η νίκη του «ναι» στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, το πραγματικό πολιτικό διακύβευμα για τον πρωθυπουργό, για το οποίο αυτές οι εκλογές αποτελούν απλά μια γενική πρόβα, φαίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Πιέτρο Ραντίν