Στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών, η δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι στις πολιτικές της κυβέρνησης εκφράζεται με την ψήφο στο Κίνημα 5 Αστέρων, αλλά και με την επανεκλογή, με τεράστιο ποσοστό, του ανεξάρτητου αριστερού δημάρχου, Ντε Ματζίστρις, στη Νάπολη.
Με μεγάλη αποχή (ψήφισε περίπου το 50%), ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών ανέδειξε το Κίνημα 5 Αστέρων ως μεγάλο νικητή.
Σε όλη την Ιταλία το εκλογικό σώμα απέδειξε ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο.
Η ήττα του Δημοκρατικού Κόμματος στις δημοτικές εκλογές, ειδικά στη Ρώμη, ήταν αναμενόμενη. Κανείς δεν περίμενε, όμως, αυτή την τεράστια χιονοστιβάδα που παρέσυρε στο διάβα της το Δημοκρατικό Κόμμα και τον ίδιο τον Ρέντσι. Η υποψήφια του Κινήματος 5 Αστέρων, Βιρτζίνια Ράτζι, ξεπέρασε κάθε προσδοκία με το 67% των ψήφων που έλαβε. Ένα 67% πολιτών της πρωτεύουσας, σε απόγνωση μπροστά στα σκάνδαλα, στη διαφθορά, στη συνεργασία στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης με φασιστικές οργανώσεις και με το οργανωμένο έγκλημα, αποφάσισε να ψηφίσει κάτι διαφορετικό, στην προσπάθειά του να γυρίσει σελίδα.
Στο Τορίνο, η επιτυχημένη διαχείριση του πρώην υπουργού και απερχόμενου δημάρχου, Πιέρο Φασίνο (Δ.Κ.), δεν ήταν αρκετή για να πείσει τους ψηφοφόρους να τον επανεκλέξουν. Γιατί, πάνω απ’ όλα, οι πρόσφατες ιταλικές δημοτικές εκλογές ήταν καθαρά πολιτικές και οι πολίτες εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους έναντι της κεντρικής κυβερνητικής πολιτικής, με την επιβολή της εργασιακής μεταρρύθμισης σε βάρος των εργαζομένων, της μεταρρύθμισης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και με την επιβολή περικοπών σε όλα τα επίπεδα. Η νίκη της Κιάρα Απεντίνο, του Κινήματος 5 Αστέρων, ήταν ανέλπιστη, με 54% έναντι του 46% του Φασίνο.
Σημαντικό ρόλο στην ήττα του Φασίνο είχε η αντίδραση του Κινήματος No Tav, ενάντια στα τρένα υψηλής ταχύτητας. Ο Φασίνο σήμερα δηλώνει ότι η Απεντίνο θα πρέπει να εξηγήσει σ’ αυτούς που ανεμίζουν τις σημαίες NO TAV ότι δεν θα μπορέσει να σταματήσει το έργο.
Η ήττα του ΔΚ και τα εσωτερικά μαχαίριαΟ Ρέντσι παραδέχτηκε την ήττα, δήλωσε μάλιστα ότι πιστεύει πως η ψήφος στο Κίνημα 5 Αστέρων δεν είναι ψήφος διαμαρτυρίας, αναγνωρίζοντας εμμέσως την αποδοκιμασία της κυβέρνησης από τους πολίτες. Όμως η γνώμη του είναι ότι η ψήφος των δημοτικών εκλογών δεν θα επηρεάσει την ψήφο του φθινοπώρου για την αλλαγή του Συντάγματος. Δεν παρέλειψε, επίσης, να κάνει ιδιαίτερη αναφορά στη Νάπολη, στη συντριπτική νίκη του ανεξάρτητου αριστερού Λουίτζι Ντε Ματζίστρις (65%), που θα αναλάβει τη διοίκηση της πόλης για δεύτερη συνεχόμενη θητεία, έναντι του δεξιού Τζιάνι Λετιέρι. Το τραγικό για το Δ.Κ. είναι ότι η υποψήφια του, Βαλέρια Βαλέντε, βρέθηκε εκτός δεύτερου γύρου, με πολύ χαμηλό ποσοστό.
Στο Δημοκρατικό Κόμμα παραμένει η Μπολόνια, με δήμαρχο τον Βιρτζίνιο Μέρολα, που νίκησε στο δεύτερο γύρο την υποψήφια της Λέγκα, Λουτσία Μποργκοντζόνι. Αμέσως μετά τη νίκη του, ο Μέρολα μίλησε κατά των περικοπών στους δήμους και δήλωσε ότι υπάρχουν εθνικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Στο Μιλάνο ο μάνατζερ Τζουζέπε Σάλα (Δ.Κ.) νίκησε με 51,7 % τον υποψήφιο της κεντροδεξιάς, επίσης μάνατζερ, Στέφανο Παρίζι. Στην επικράτησή του έπαιξε καθοριστικό ρόλο η στήριξη από τον πρώην κεντροαριστερό δήμαρχο, Τζουλιάνο Πιζαπία, και από την SEL (Αριστερά, Οικολογία και Ελευθερία), που διαφοροποιήθηκε από την υπόλοιπη αριστερά, που είχε ως υποψήφιο τον Μπαζίλιο Ρίτσο.
Στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος τα εκλογικά αποτελέσματα της περασμένης Κυριακής έχουν προκαλέσει έναν πραγματικό σεισμό, με επιθέσεις της αριστερής πτέρυγας στον πρωθυπουργό για τη μέχρι σήμερα «προσωπική» πολιτική του και την εμμονή του να αναπληρώσει την απώλεια αριστερών ψηφοφόρων με κεντρώους και δεξιούς (πράγμα που δεν κατόρθωσε να κάνει), ενώ πολλά στελέχη μιλάνε για επιστροφή στο κοινωνικό, που η κυβέρνηση φαίνεται να έχει ξεχάσει εντελώς.
Η πλευρά του Ρέντσι δέχεται επιθέσεις από τον πρώην πρωθυπουργό, Μάσιμο Νταλέμα, τον πρώην γραμματέα του κόμματος Μπερσάνι, αλλά και από τον πρώην επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρώην πρωθυπουργό της χώρας, Ρομάνο Πρόντι, ο οποίος προειδοποίησε ότι «δύο χρόνια είναι αρκετά για να φθαρεί ένας πολιτικός, αν δεν αλλάξει πολιτικές». Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Repubblica, τονίζει ότι η δημόσια ανεντιμότητα, ενάντια στην οποία κραυγάζει το Κίνημα 5 Αστέρων επιδεινώνει τα πράγματα, αλλά η ρίζα είναι η ανισότητα. Και καταλήγει στα εξής: «Είχαμε την αυταπάτη ότι ο κόσμος θα συνήθιζε και θα αποδεχόταν τελικά τη διάλυση του κοινωνικού κράτους σε μικρές δόσεις, να πληρώσει λίγο παραπάνω για την υγεία, να έχει έναν παιδικό σταθμό λιγότερο, να κάνει μεγαλύτερες ουρές… Όμως στο τέλος η έλλειψη προστασίας στην ανάγκη του ανθρώπου γεννάει μια ισχυρότατη αίσθηση αδικίας και φόβου, που οδηγεί σε δυνάμεις που κηρύσσουν μια γενική ριζική αλλαγή».
Τα εσωκομματικά μαχαίρια ακονίζονται και το πρώτο θύμα μοιάζει να είναι ο Ματέο Ορφίνι, ο υπεύθυνος για το Δ.Κ. στη Ρώμη, ο οποίος ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ευθύνη για το τεράστιο χαστούκι που εισέπραξε το κόμμα του στην πρωτεύουσα. Την παραίτηση του Ορφίνι έχουν ζητήσει ανοιχτά υπουργοί και κυβερνητικά στελέχη.
Είναι πιθανό ένα νέο συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος και η ηγεσία του έχει αρχίσει να ξανασκέφτεται τον εκλογικό νόμο, διότι είναι ολοφάνερο ότι ο δεύτερος γύρος, που ο νέος νόμος επιβάλλει, ευνοεί το Κίνημα 5 Αστέρων, οι υποψήφιοι του οποίου κυριάρχησαν σε όλους ανεξαιρέτως τους δήμους, όπου βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους υποψηφίους του Δ.Κ.
Στο Σέστο Φιορεντίνο, το αποκαλούμενο και «Σέστογκραντ», δήμο της Τοσκάνης με 49.000 κατοίκους και ιστορικό «κόκκινο» προπύργιο, όπου η τοπική αυτοδιοίκηση ήταν για δεκαετίες στα χέρια του Κομμουνιστικού Κόμματος και των Δημοκρατών της Αριστεράς, η Ιταλική Αριστερά με τον Λορέντσο Φάλκι νίκησε με 65% τον υποψήφιο του Δ.Κ. Λορέντσο Τζαμπίνι, ο οποίος ανήκει στη μη φιλική προς τον Ρέντσι πτέρυγα του κόμματος. Η ήττα στο Σέστο Φιορεντίνο είναι ιδιαίτερα οδυνηρή για το Δ.Κ. και περισσότερο για τον ίδιο τον Ματέο Ρέντσι, που επέλεξε να εμφανιστεί προσωπικά στο κλείσιμο του πρώτου γύρου της προεκλογικής εκστρατείας.
Εν αναμονήΗ τάση των αριστερών πολιτών να στρέφουν την πλάτη στο Δημοκρατικό Κόμμα μοιάζει να επιβεβαιώνεται με διάφορους τρόπους και ανάλογα με την περιοχή, όπως μοιάζει να εγκαταλείπεται, μετά από πολλά χρόνια, η αυταπάτη που υπήρχε σε μεγάλο μέρος του αριστερού εκλογικού σώματος ότι το Δημοκρατικό Κόμμα αποτελεί τον κληρονόμο των αξιών και των παραδόσεων του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Κατά τα άλλα, δεν είναι τόσο απλό να επιδίδεται κανείς σε αφορισμούς όσον αφορά το Κίνημα 5 Αστέρων, γιατί εκφράζει μια ανάγκη των πολιτών για άμεση δημοκρατία (ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένα την εφαρμόζει το ίδιο το Κίνημα), παρότι αποτελείται όντως από δυνάμεις εντελώς ανομοιογενείς, μέσα σε οποίες υπάρχουν, όμως, πολλοί κινηματικοί και αριστεροί πολίτες, δυσαρεστημένοι από τον κατακερματισμό και την ασυνεννοησία των αριστερών σχημάτων.
Απομένει να δούμε αν το Κίνημα 5 Αστέρων θα δείξει την αναγκαία προσοχή στη νομιμότητα, που τόσο επικαλείται, αλλά και ποια κοινωνική πολιτική θα εφαρμόσει, ποια θα είναι η στάση της έναντι των μεταναστών και των αποκλεισμένων, όπως και πόση ευαισθησία θα δείξει στις περιφέρειες των πόλεων, που υποφέρουν από υποβάθμιση.
Τόνια Τσίτσοβιτς - Πιέτρο Ραντίν