Τα αποτελέσματα των εκλογών που διεξάχθηκαν την περασμένη Κυριακή (26/6/2014) στο ισπανικό κράτος, καθώς και η αποχή-ρεκόρ (30,2%), που έπληξε κατά κύριο λόγο το συνδυασμό «Ενωμένοι Μπορούμε»* και ειδικότερα το Ποδέμος είναι ήδη γνωστά. Έχει, ωστόσο, τη σημασία του να υπενθυμίσουμε τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι λαοί του ισπανικού κράτους κλήθηκαν από όλα τα κόμματα να κάνουν τις κρισιμότερες μετά το 1978 επιλογές: ακραία ιδεολογική και πολιτική πόλωση (Δεξιά-Αριστερά), όπου τόσο το Λαϊκό Κόμμα και οι Πολίτες, όσο και οι Σοσιαλιστές επέλεξαν την τακτική εκφοβισμού των ψηφοφόρων και με τη βοήθεια των συστημικών ΜΜΕ κυριάρχησε ο αντικομμουνισμός παλιάς και νέας κοπής και ο φόβος για τη η διάλυση της «πατρίδας» με τα δημοψηφίσματα που στηρίζει το Ενωμένοι Μπορούμε. Στην επιχείρηση ενστάλαξης του φόβου στους/στις ψηφοφόρους για αποτροπή υπερψήφισης του Ε.Μ, πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν τα δεινά του λαού τη Βενεζουέλας και δευτερευόντως της Ελλάδας. Το Brexit, μόλις 2 μέρες πριν τις εκλογές και ιδιαίτερα οι αντιδράσεις Σκωτίας και Β. Ιρλανδίας, ενίσχυσαν τη αβεβαιότητα. Προφανώς, η προεκλογική τακτική του Ε.Μ δεν κατάφερε να αναστρέψει το κλίμα του φόβου και να πείσει τους ψηφοφόρους του να πάνε στις κάλπες. Ενδεχομένως και να μην έπεισε ότι αποτελεί, αυτήν την στιγμή τουλάχιστον, μια στέρεα συμμαχία, που να καθιστά αξιόπιστη την εναλλακτική του πρόταση εξόδου από την πολύπλευρη κρίση.
•
Ο πρώτος γύρος συναντήσεων του Ραχόϊ με τους επικεφαλής των κομμάτων, που εκπροσωπούνται στη Βουλή, ξεκίνησε ήδη, αλλά είναι «αναγνωριστικού» χαρακτήρα και δεν αναμένονται εξελίξεις. Στις 19 Ιουλίου συγκαλείται η νέα Βουλή και μέχρι τα τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου πρέπει να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση. Πιθανότερο σενάριο, κυβέρνηση μειοψηφίας του Λ.Κ με κατά περίπτωση στήριξη από άλλα κόμματα (Σ.Κ, Πολίτες) και λιγότερο πιθανό κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη (αποχή) του Σ.Κ και των Θιουδαδάνος.
Ραχόι και Σάντσεθ στους νικητέςΟι λαοί του ισπανικού κράτους επέλεξαν και μάλιστα ενίσχυσαν σε σχέση με τις εκλογές του Δεκέμβρη με επιπλέον 700.000 ψήφους και 14 έδρες το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, σύμβολο της λιτότητας, της ανεργίας και της διαφθοράς (7,906 εκατ. ψήφοι και 137 έδρες έναντι 7,236 εκατ και 123 έδρες το Δεκέμβρη). Η κατάκτηση από το Λ.Κ της Ανδαλουσίας, της πολυπληθέστερης και συνάμα πρώτης στην ανεργία περιφέρειας της Ισπανίας και ιστορικό κάστρο των Σοσιαλιστών, καθώς και η ανάκαμψη της Δεξιάς στη Βαλένθια, όπου πρωτοκλασάτα στελέχη του Λ.Κ βρίσκονται στην φυλακή και άλλα οδεύουν προς αυτήν για οικονομικά σκάνδαλα στην τοπική κυβέρνηση, θέτουν ερωτήματα σχετικά με την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών που δεν αφορούν μόνο στην Ισπανία.
Η οξυμένη πόλωση οδήγησε σχεδόν 400.000 ψηφοφόρους των Θιουδαδάνος πίσω στο Λ.Κ, αποδυναμώνοντας το τέταρτο σε μέγεθος κόμμα κατά 8 έδρες (3, 124 εκατ. ψήφοι και 32 έδρες, έναντι 3,515 εκατ. και 40 έδρες το Δεκέμβρη).
Οι Σοσιαλιστές, παρά τις διαφωνίες τους και την αμφισβήτηση του Π. Σάντσεθ από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, συσπειρώθηκαν μπροστά στον ορατό, πλέον, κίνδυνο πραγματοποίησης του ουτοπικού μέχρι πριν ελάχιστα χρόνια sorpasso, του ξεπεράσματος δηλαδή από την Αριστερά. Σ’ αυτό το πλαίσιο, αντιμετώπισαν σαν κύριο αντίπαλο το Ποδέμος και στην προσπάθειά τους να συγκρατήσουν τους ψηφοφόρους τους και ταυτόχρονα να αποτρέψουν τους ψηφοφόρους του Ποδέμος να ψηφίσουν το Ε.Μ, έφτασαν στα όρια αντικομμουνιστικής υστερίας. Τελικά, διατήρησαν μεν τη δεύτερη θέση με μικρή διαφορά από το Ε.Μ (390.000ψήφους, 1,6%), αλλά έχασαν 120.000 ψήφους και 5 έδρες, σημειώνοντας το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία τους (5,425 εκατ. ψήφοι και 90 έδρες έναντι 5,545 εκατ, και 90 έδρες το Δεκέμβρη ).
Απογοήτευση στην αριστεράΗ εκλογική συνεργασία Ποδέμος – Ε.Α δεν είχε τα προσδοκώμενα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και έχασε αθροιστικά 1 εκατ. περίπου ψήφους σε σχέση με το Δεκέμβρη (5,050 εκατ. και 71 έδρες έναντι 6,39 εκατ. και 71 έδρες το Δεκέμβρη). Επίσης, διαψεύστηκε το αναμενόμενο sorpasso, που προέβλεπαν όλες οι δημοσκοπήσεις.
Η απογοήτευση από τα προσδοκώμενα με βάση και τις δημοσκοπήσεις, αποτελέσματα, η άνοδος της Δεξιάς και το υψηλό ποσοστό αποχής, αλλά και οι φωνές αμφισβήτησης της συνεργασίας τόσο στο Ποδέμος όσο και στην Ε.Α, έχουν, προς το παρόν, παραμερίσει τις όποιες θετικές εκτιμήσεις. Καταρχάς, στις εκλογές αυτές επιβεβαιώθηκε ότι το Ποδέμος ήλθε πριν λίγα χρόνια και εγκαταστάθηκε πλέον στην κοινωνική και πολιτική ζωή του ισπανικού κράτους. Ενδεικτικά, το Ενωμένοι Μπορούμε διατήρησε την πρωτιά στην Καταλωνία, τη δεύτερη θέση στην περιφέρεια της Μαδρίτης με αισθητή διαφορά από το Σ.Κ και ήλθε πρώτο στο Εουσκάδι (Χώρα των Βάσκων), ξεπερνώντας το κεντροδεξιό εθνικιστικό κόμμα (PNV). Το σπουδαιότερο: διατηρεί την πρωτιά στους νέους μέχρι 30 χρόνων.
«Τα αποτελέσματα δεν μας ικανοποιούν. Είχαμε άλλες προσδοκίες», δηλώνουν τα ηγετικά στελέχη του Ποδέμος, χωρίς να αποκρύπτουν την απογοήτευσή τους. «Δεν πετύχαμε τους στόχους μας. Όμως, τα αποτελέσματα θα ήταν χειρότερα για όλους μας χωρίς τη συνεργασία»,´ δηλώνει ο Α. Γκαρθόν που υποστηρίζει ότι η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί, άποψη που εκφράζει και ο Π. Ιγγλέσιας.
Το Ποδέμος αποφάσισε να αναλύσουν με ψυχραιμία τα αποτελέσματα, προκειμένου να τοποθετηθούν για το τι έφταιξε και πως πρέπει να πορευτούν. Έτσι, ο γραμματέας Ετσενίκε απέστειλε ερωτηματολόγιο σε όλες τις περιφερειακές οργανώσεις σχετικά με τις αιτίες (αρνητικές ή θετικές) του εκλογικού αποτελέσματος.
Σενάρια σχηματισμού κυβέρνησηςΜε δεδομένο ότι οι πολίτες και όλα τα κόμματα απορρίπτουν τη διεξαγωγή τρίτων εκλογών, ο νικητής των εκλογών Μ. Ραχόϊ έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων για σχηματισμό κυβέρνησης και ήδη έχει διατυπώνει τις προθέσεις/προτάσεις του.
Για τον Μ. Ραχόϊ, πρώτη επιλογή και η ενδεδειγμένη κυβέρνηση είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού στην οποία είναι καλοδεχούμενοι (!) οι Θιουδαδάνος. Μόνο μια τέτοια κυβέρνηση εξασφαλίζει πολιτική σταθερότητα τετραετίας και μπορεί ν‘ αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα οξυμένα οικονομικά προβλήματα και τη Συνταγματική αναθεώρηση. Εκτιμώντας, όμως, ότι μια τέτοια προοπτική είναι ανέφικτη προχωρά στην πιο εφικτή πρόταση για κυβέρνηση μειοψηφίας. Σ’ αυτήν την προοπτική, καλεί τις «μετριοπαθείς πολιτικές δυνάμεις», Σοσιαλιστές και Θιουδαδάνος, να στηρίξουν κυβέρνηση μειοψηφίας του Λ.Κ με πρωθυπουργό τον ίδιο, έστω με αποχή. Απευθυνόμενος ειδικότερα στον Π. Σάντσεθ, τον καλεί να μη λειτουργήσει ανεύθυνα, εμποδίζοντας το σχηματισμό κυβέρνησης. Τελευταία, προς το παρόν, πρόταση είναι κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη κατά περίπτωση.
Το Σ.Κ που υφίσταται τη μεγαλύτερη πίεση, αφού κρατά το κλειδί του σχηματισμού ή μη κυβέρνησης και αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, με κατά πλειοψηφία απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν στηρίζει κυβέρνηση Ραχόϊ, ούτε με ψήφο, ούτε με αποχή. Στις 9 Ιουλίου συγκαλείται το ανώτερο πολιτικό όργανο, που είναι και το αρμόδιο να πάρει τις οριστικές (;) αποφάσεις.
Οι Θιουδαδάνος και ιδιαίτερα ο Α. Ριβέρα αρνούνται να στηρίξουν κυβέρνηση Λ.Κ με πρωθυπουργό τον Ραχόι και ζητούν την αντικατάστασή του . Ωστόσο, κάθε μέρα που περνά χαμηλώνουν τους τόνους.
*εκλογική συνεργασία Ποδέμος- Ενωμένης Αριστεράς/Κ.Κ και μικρότερων αριστερών κομμάτων/οργανώσεων
Γεωργία Ντούσια