Τρία εφιαλτικά χρόνια για το “Μανιφέστο”
Του Β. ΚωτούλαΟχι μόνο όλα καλά, αλλά ανοίγονται και ενθαρρυντικές προοπτικές για το «Μανιφέστο». Η ιστορική αυτή κομμουνιστική καθημερινή εφημερίδα μπαίνει σε μια νέα περίοδο, αφού έζησε τα τρία χρόνια τον εφιάλτη ότι θα μπορούσε να είχε αγοραστεί από κάποιο πολιτικό τυχοδιώκτη.
Το «Μανιφέστο» γεννήθηκε μέσα στο κύμα του 1968 σαν ελευθεριακή, κομμουνιστική φωνή, ιδρύθηκε από έξι νέα τότε και δυναμικά ανερχόμενα ηγετικά στελέχη του Ιταλικού ΚΚ, μέλη της Κεντρικής Επιτροπής τα πέντε, από τους: Άλντο Νατόλι, Ροσάνα Ροσάντα, Λουίτζι Πιντόρ, Λούτσιο Μάγκρι, Λουτσιάνα Καστελίνα και Βαλέριο Παρλάτο. Διαγράφτηκαν από το Ιταλικό ΚΚ, γιατί ως ρεύμα πολιτικό και ιδεολογικό έκαναν αυστηρή κριτική από τα αριστερά στη γραμμή του ΙΚΚ και κυρίως αυστηρή αλλά θεμελιωμένη και ριζοσπαστική κριτική στο λεγόμενο τότε «υπαρκτό σοσιαλισμό» και κυρίως στην ΕΣΔΔ. Όντας ακόμα στελέχη του ΙΚΚ, τα έξι παραπάνω στελέχη έβγαλαν το εβδομαδιαίο περιοδικό «Μανιφέστο» και εκείνη η πράξη τούς στοίχισε τη διαγραφή τους. Λίγο μετά, το περιοδικό έγινε καθημερινή εφημερίδα και γύρω του συγκροτήθηκε ένας πολιτικός χώρος, πλαισιώθηκε από πολλούς διανοούμενους, προσέφερε πολλά στην ανανέωση και τον εμπλουτισμό της κριτικής μαρξιστικής σκέψης. Το ρεύμα αυτό έμεινε σταθερά ενταγμένο στην κοίτη του ιταλικού κομμουνισμού και όλα τα χρόνια διατηρούσε σχέση δημιουργικής έντασης με το ΙΚΚ. Καλή σχέση και σχέση αλληλοσεβασμού διατηρούσαν οι πρωταγωνιστές του με τον Μπερλίγκουερ και δηλώνανε παιδιά, μαθητές του Ινγκράο.
Από κρίση σε κρίσηΣε όλη την ιστορία του το «Μανιφέστο» πέρασε πολλές κρίσεις, πολλές φορές βρέθηκε στα πρόθυρα της οικονομικής ασφυξίας και της διακοπής της έκδοσης του, αλλά πάντα τα κατάφερνε, και συχνά με την έμμεση ή άμεση οικονομική βοήθεια από τον Μπερλίγκουερ.
Η κρίση του πριν από 3-4 χρόνια ήταν από τις πιο σοβαρές, γιατί εκτός από τα συσσωρευμένα χρέη προέκυψαν σοβαρές διαφορές σε ό,τι αφορά τον πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό του. Ένα ισχυρό τμήμα, κυρίως της παλιάς φρουράς, και πριν απ’ όλους η Ροσάνα Ροσάντα, ζητούσε επίμονα να γίνει μια σε βάθος συζήτηση και να διευκρινιστούν κάποια σοβαρά προβλήματα γραμμής, προσανατολισμού και χαρακτήρα της εφημερίδας. Συζήτηση που δεν έγινε, κατά την Ροσάνα Ροσάντα, σε ικανοποιητικό βαθμό.
Πριν από 3-4 χρόνια ιδρύθηκε ένα νέος συνεταιρισμός-ιδιοκτήτης του «Μανιφέστου» και προχώρησε αμέσως σε δραστική αναδιάρθρωση, και δραστικό περιορισμό δαπανών και προσωπικού. Το «Μανιφέστο» απασχολούσε 70 με 75 άτομα και τώρα βγαίνει με 35-40. Η διεύθυνση αυτού του νέου συνεταιρισμού αποτελείται από τη νέα σχετικά γενιά, η οποία γεννήθηκε και διαμορφώθηκε μέσα στην εφημερίδα. Παρ’ όλες τις διαφωνίες, τόσο η Ροσάνα Ροσάντα όσο και όλα τα εν ζωή στελέχη της παλιάς φρουράς, έστω και με σκεπτικισμό και επιφυλάξεις, συνεχίζανε και βοηθούσανε και βοηθάνε την προσπάθεια επιβίωσης της εφημερίδας.
Εκκαθαριστές του δημοσίου στο «Μανιφέστο»Πριν, λοιπόν, από τρία χρόνια, ταυτόχρονα με την ίδρυση του νέου συνεταιρισμού, του οποίου μέλη είναι όλοι οι εργαζόμενοι που βγάζουν την εφημερίδα και πληρώνονται περίπου το ίδιο όλοι, και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μέλη και ιδιοκτήτες είναι και όλοι οι αναγνώστες της, η εφημερίδα μπήκε σε διαδικασία εκκαθάρισης. Οι εκκαθαριστές του δημοσίου μπλοκάρανε όλα τα περιουσιακά στοιχεία της μαζί και τον τίτλο της, για να ρυθμιστούν τα χρέη της. Τα τρία αυτά προηγούμενα χρόνια το «Μανιφέστο» έβγαινε, σε συμφωνία με τους εκκαθαριστές, πληρώνοντας σ’ αυτούς 26.000 ευρώ ενοίκιο το μήνα.
Η διεύθυνση της εφημερίδας ζήτησε από τους εκκαθαριστές και ένα εύλογο χρόνο πριν βγει στον πλειστηριασμό ο τίτλος, προετοιμάστηκε κάνοντας έναν «έρανο σωτηρίας», ώστε να είναι σε θέση στον πλειστηριασμό να επανακτήσει την κυριότητα του τίτλου. Οι εργαζόμενοι και η διεύθυνση ζούσανε αυτά τα τρία χρόνια με τον εφιάλτη ότι θα μπορούσε να μην τα καταφέρουν και να βρεθούνε από τη μια μέρα στην άλλη εξαγορασμένοι και με κάποιο αφεντικό στο κεφάλι τους.
Δύο εφημερίδες σε μία…Επιτέλους, πριν από μια εβδομάδα περίπου, καταφέρανε και γίνανε οριστικά και ξανά αφεντικά του εαυτού τους, αγόρασαν τον τίτλο. Το «Μανιφέστο» εκδόθηκε στις 15 Ιουλίου ως διπλή εφημερίδα. Η πρώτη εφημερίδα κάλυπτε την πρώτη και τη δεύτερη σελίδα και αποτύπωνε αυτό που μέχρι την τελευταία στιγμή τους τρόμαζε ότι θα μπορούσε να είχε συμβεί, δηλαδή ότι: «το «Μανιφέστο» τέλος. Μια πρώτη σελίδα που αργά ή γρήγορα περιμέναμε να έρθει σε μια χώρα που από άποψη ελευθερίας του Τύπου κατατάσσεται στην 77η θέση, η ιδιοκτησία των εφημερίδων συγκεντρώθηκε όλο και περισσότερο σε λίγα χέρια, η πληροφόρηση κυβερνάται από τον απόλυτο κονφορμισμό, το «Μανιφέστο» μπόρεσε και αντιστάθηκε και άντεξε μέχρι σήμερα χάρη σε σας τους αναγνώστες του και τους ενισχυτές του». Παγώσαμε όλοι οι αναγνώστες του διαβάζοντας αυτή την πρώτη και δεύτερη σελίδα. Η λύτρωση ήρθε στο δεύτερο «Μανιφέστο», που ξεκινούσε στην τρίτη σελίδα και ήταν η πρώτη του δεύτερου «Μανιφέστου» και εξηγούσε ότι τέλειωσε ο εφιάλτης που ζούσανε τρία χρόνια, πως κάποιος δηλαδή θα μπορούσε να τους είχε αγοράσει ή πωλήσει.
Η μεγάλη γιορτήΗ διευθύντρια του «Μανιφέστου», η Νόρμα Ρανιέρι, στο άρθρο της δίνει τα στοιχεία πώς τα καταφέρανε. Αναφέρει ότι τα τρία χρόνια περάσανε στιγμές μεγάλης απαισιοδοξίας, αλλά ταυτόχρονα εμπνέονταν και ξαναβρίσκανε δύναμη και αυτοπεποίθηση στην ιστορία της εφημερίδας στη συλλογικότητά τους, στο πείσμα και στην πεποίθηση για το δίκαιο των ιδεών και των στόχων, τους ενέπνεαν το παράδειγμα ζωής και δράσης των ιδρυτών του «Μανιφέστου», το κληροδότημα που τους άφησαν ο Λουίτζι Πιντόρ και η Ροσάνα Ροσάντα. Αυτούς τους δύο τους αναφέρει με τα ονόματά τους. Ένα κληροδότημα που η σημερινή διεύθυνση της εφημερίδας και όλοι οι εργαζόμενοί της βάλανε στοίχημα ζωής να μην το χάσουν αγοράζοντας ξανά τον τίτλο της εφημερίδας. Το καταφέρανε, και αυτό έγινε κυρίως χάρη στην καθημερινή υποστήριξη από τους επίμονους 13.500 αναγνώστες της και ενισχυτές. Η διευθύντρια τους καλεί όλους, μας καλεί, ένας απ’ αυτούς είμαι κι εγώ, αναγνώστης σχεδόν από τη γέννησή της και συνδρομητής της εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στη μεγάλη γιορτή που ετοιμάζουν. Καλεσμένοι στο πρώτο τραπέζι είναι η Λουτσιάνα Καστελίνα και ο Βαλέριο Παρλάτο. Κι αυτούς τους αναφέρει με τα ονόματά τους, γιατί όλο αυτό τον καιρό ήταν καθημερινά στο πλευρό τής εφημερίδας.
Οι πλειστηριασμοί και οι αριθμοίΤην προηγούμενη περίοδο έγιναν τρεις πλειστηριασμοί του τίτλου. Τον πρώτο στις 29 Απριλίου 2015, οι εκκαθαριστές προσδιορίσανε το τίμημα 1.750.537 ευρώ συν 22% ΦΠΑ. Κηρύχθηκε άγονος. Στο δεύτερο πλειστηριασμό, στις 14 Ιουλίου 2015 σύμφωνα με το νόμο το τίμημα ήταν κατά 20% μικρότερο. Πάλι κηρύχθηκε άγονος. Τελικά, στον τρίτο, μετά από έντονες διαδικασίες νομικές και παρασκηνιακές συγκρούσεις των δικηγόρων του «Μανιφέστου», δικηγόροι που προσφέρανε αφιλοκερδώς τις πολύτιμες υπηρεσίες τους, αγοράστηκε ο τίτλος με τίμημα 90.000 ευρώ συν 22% ΦΠΑ.
Η εφημερίδα, μετά την οικονομική της εξυγίανση, έχει μπροστά της ένα αισιόδοξο μέλλον, υπόσχεται μεγάλη ανανέωση στη μορφή και στο περιεχόμενο, τόσο στο καθημερινό φύλλο όσο και στα τρία ένθετα που βγάζει. Τα δύο είναι εβδομαδιαία και το τρίτο, το μηνιαίο είναι η ιταλική έκδοση της «Μοντ Ντιπλοματίκ». Επίσης, έχει και άλλες δραστηριότητες με στοχευμένες εκδόσεις βιβλίων, με πλούσιες εκδηλώσεις πολιτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της είναι περίπου στα 5 με 5,5 εκατομμύρια ευρώ , χωρίς τις ενισχύσεις που το δημόσιο είναι υποχρεωμένο να παρέχει στις εφημερίδες γνώμης και όχι στις εμπορικές και κερδοσκοπικές ενισχύσεις που παρέχονται είτε σε χρήμα είτε με την έκπτωση ή και δωρεάν διαφόρων υπηρεσιών, π.χ. ταχυδρομικές δαπάνες, τηλεπικοινωνιακές κ.ά. Αυτές οι ενισχύσεις μπορεί να είναι και σημαντικές, αλλά παρέχονται με αστάθεια και με καθυστέρηση. Πάντως το "Μανιφέστο" το 2015 είχε έσοδα 7.027.216 ευρώ και από αυτά η εισφορά του δημοσίου ήταν 1.982.005 ευρώ.
Το «Μανιφέστο» θα είναι τους επόμενους μήνες, τα επόμενα χρόνια, πολύτιμο εργαλείο στις προσπάθειες για την επανίδρυση μιας σύγχρονης, ριζοσπαστικής, ανανεωτικής, κομμουνιστικής αριστεράς στην Ιταλία, ενός φορέα που τόσο λείπει από τις διεργασίες και τον πολιτικό, κοινωνικό και ταξικό πόλεμο που αναπτύσσεται αυτά τα χρόνια αυτή την εποχή στην Ευρώπη και στον κόσμο.
•