Της Σταυρούλας Πουλημένη
Είναι η τελευταία μέρα που το No Border Camp βρίσκεται στην πόλη μας. Πρόκειται για μια διοργάνωση που, πριν ακόμη ξεκινήσει, έλαβε κεντρικοπολιτικές διαστάσεις, με την ειδησεογραφία να περιλαμβάνει τερατώδεις τίτλους («ανομία στην πόλη», «σε παράλυση η Θεσσαλονίκη», «σε Ειδομένη μετατρέπουν το ΑΠΘ»). Η απόπειρα δημιουργίας κλίματος φόβου και έντασης, ωστόσο, δεν σταμάτησε εκεί –για ένα camp, θυμίζουμε, που στην πραγματικότητα αφορά τους πρόσφυγες και την αλληλεγγύη των Ελλήνων και πολλών ακόμα συλλογικοτήτων ανά την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Μαγκρέμπ.
Ο πρύτανης του ΑΠΘ, που όταν πρόκειται για επιχειρηματικά συμφέροντα ανοίγει διάπλατα τις πόρτες του πανεπιστημίου (βλ. έδρα χρηματοδοτούμενη από το Ι. Σαββίδη), στην περίπτωση του No Border παρέδωσε αμέσως τη διαχείριση του θέματος στην αστυνομία, παρουσιάζοντας τους αλληλέγγυους σαν επίδοξους βάνδαλους, που θα λεηλατούσαν το πανεπιστήμιο. Σε σύμπραξη και συνεννόηση με την κατά τ’ άλλα «φιλελεύθερη» διοίκηση του δήμου, κατάφεραν επί αρκετές μέρες να εκτρέψουν τη συζήτηση από τους πρόσφυγες, τα σύνορα και το δικαίωμα στην ελεύθερη μετακίνηση και να την οδηγήσουν σε ένα μπαράζ ανακοινώσεων για τα ....όσα φοβερά συνέβαιναν στο πανεπιστήμιο. Η ΝΔ, στελέχη της και δημοτικοί σύμβουλοι ξεσπάθωσαν με δηλώσεις περί ανομίας, ασκώντας πιέσεις στην Εισαγγελία, που εντέλει παρενέβη με τρεις παραγγελίες προς τις αστυνομικές αρχές, ζητώντας την τήρηση της αυτόφωρης διαδικασίας σε περίπτωση τέλεσης αξιόποινων πράξεων.
Επιστροφή της πολιτικήςΣτο πανεπιστήμιο, από την άλλη, το No Border σήμαινε την επιστροφή της πολιτικής και της δράσης έπειτα από μήνες, αν όχι χρόνια, νηνεμίας. Εκατοντάδες άνθρωποι από την Ευρώπη, τα Βαλκάνια και την Τουρκία, πολλοί από τους οποίους στήριξαν τους προηγούμενους μήνες με κάθε τρόπο τους πρόσφυγες στην Ειδομένη και στα camps, έβαλαν ένα ακόμη λιθαράκι στην εμβάθυνση της αλληλεγγύης. Με καθημερινές σχεδόν παρεμβάσεις στα κέντρα φιλοξενίας, κινητοποιήσεις στα κέντρα κράτησης στη Δράμα και την Ξάνθη, με συζητήσεις, workshops και συναυλίες, το Νο Border Camp αποτέλεσε μια ηχηρή διαμαρτυρία για την αντιπροσφυγική και αντιμεταναστευτική πολιτική στην Ευρώπη και την Ελλάδα - ένα εργαστήρι συντονισμού των αντιστάσεων.
Παράλληλα, προσπάθησε να συνδεθεί με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, δίνοντας χώρο και χρόνο τόσο στις κινητοποιήσεις, αλλά και στους χώρους του πανεπιστημίου, ώστε να οργανωθούν επιμέρους συζητήσεις για τη βελτίωση των συνθηκών, να εκφραστούν τα αιτήματα και οι ανάγκες των προσφύγων που ζουν σε δομές εκτοπισμένες από τον κοινωνικό ιστό και να συντονιστούν αγώνες που δίνονται και σε άλλες χώρες για τα ανοιχτά σύνορα και την ελεύθερη μετακίνηση. Να σημειωθεί ότι σε πολλές συζητήσεις συμμετείχαν πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν σε δομές στην Θεσσαλονίκη, αλλά και μετανάστες που ήρθαν από άλλες χώρες, και οι οποίοι κατάφεραν να νομιμοποιηθούν και να κερδίσουν κάποια από τα δικαιώματά τους.
Η αδιέξοδη συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, που ακυρώνει τα δικαιώματα των προσφύγων, οι απελάσεις και οι άθλιες συνθήκες στις περισσότερες από τις δομές που ζουν πρόσφυγες, οι φράχτες και η στρατιωτικοποίηση των συνόρων, η εκμετάλλευση των αναγκών των μεταναστών από μεγάλες εταιρείες στο εξωτερικό, το δικαίωμα στη στέγαση, στην υγεία και την εκπαίδευση, οι τρόποι αντίστασης στις ρατσιστικές κατηγοριοποιήσεις στην εργασία, ήταν μόνο μερικά από τα θέματα συζήτησης που άνοιξαν δρόμους επικοινωνίας μεταξύ των αλληλέγγυων και των προσφύγων.
Αυτοοργάνωση προσφύγωνΑπό τις πιο συγκινητικές στιγμές της διοργάνωσης ήταν η συνέλευση για την αυτοοργάνωση των προσφύγων και των μεταναστών που έγινε την Πέμπτη, όπου τέθηκαν διαθεσιμότητες από πρόσφυγες από αρκετά camp της Θεσσαλονίκης σε ζητήματα που αφορούν το φαγητό, την εκπαίδευση και τη βελτίωση των συνθηκών εκεί. Εκεί οι πρόσφυγες πήραν τον λόγο μιλώντας για τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης, για τη νοσταλγία του τόπου και των αγαπημένων που άφησαν, με σύντομες τοποθετήσεις, ακόμη και τραγούδια.
Ακολούθησε η εντυπωσιακή για τα δεδομένα της πόλης πορεία «Migrant`s Pride», με τη συμμετοχή εκατοντάδων προσφύγων από τα κέντρα φιλοξενίας στη δυτική και ανατολική Θεσσαλονίκη, αλληλέγγυων από τον αυτόνομο και αντιεξουσιαστικό χώρο, από πολλές χώρες της Ευρώπης και των Βαλκανίων, καθώς και μελών της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για την πρώτη διαδήλωση αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που έγινε στην Θεσσαλονίκη με τόσο μεγάλη μαζική συμμετοχή, και με τους ίδιους τους πρόσφυγες να εκφράζουν τις διεκδικήσεις τους για τα δικαιώματά τους.
Προς λύπη πολλών, η πόλη δεν έπαθε τίποτα κακό από τη διοργάνωση του No Border Camp. Αντίθετα, κέρδισε κάτι πολύ σοβαρό, επαναφέροντας την πολιτική συζήτηση σε ένα χώρο όπου δικαιωματικά ανήκε –το πανεπιστήμιο.
•